Ślub prawosławny a ślub katolicki. Co różni te ceremonie?
Prawosławie to jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, która choć w wielu aspektach bardzo zbliżona do katolicyzmu, posiada także swoje charakterystyczne rytuały. Jednym z nich jest z pewnością ślub prawosławny. Jak wyglądają zaślubiny w cerkwi i czym obrzęd ten różni się od ceremonii w kościele rzymskokatolickim? O tym w artykule!
Przeczytaj i oceń!
Ślub w cerkwi
Ślub prawosławny to ceremonia z niezwykle bogatą oprawą, zarówno wizualną, jak i duchową. Cerkiewne zaślubiny mają w sobie coś magicznego i niepowtarzalnego, co często dla osób niezwiązanych z prawosławiem może wydać się czasem nawet odrobinę szokujące. Ślub w cerkwi cechuje rozbudowana, często trwająca nawet dwie godziny, ceremonia pełna różnego rodzaju symboli i rytuałów. Do najważniejszych z nich należą obrzęd zaręczyn i koronowania 👑, które są głównym wyznacznikiem zaślubin ortodoksyjnych chrześcijan. Zapalone świece, bogaty ślubne, kwiatowe dekoracje 💐 w połączeniu ze złotem i przepychem cerkiewnego wnętrza jeszcze bardziej podkreślają uroczysty charakter ślubu prawosławnego.
💡 Ślub prawosławny odbywa się najczęściej w piątek lub niedzielę, nie zaś jak znane jest nam w Polsce – w sobotę. W cerkwi tego dnia śluby nie są organizowane.
Prawosławny ślub – błogosławieństwo i zaręczyny
Cała ceremonia rozpoczyna się od błogosławieństwa, które ma miejsce w domu panny młodej 👰. Błogosławieństwa parze młodej udzielają rodziny i często również dziadkowie nowożeńców. Po modlitwach przyszli małżonkowie otrzymują od rodziców ikonę, wraz z którą udają się do miejsca zaślubin.
Po dotarciu do cerkwi rozpoczyna się obrzęd zaręczyn. Młodzi przy drzwiach wejściowych do świątyni czekają na batiuszkę (tak określany jest prawosławny duchowny), który po trzykrotnym wypowiedzeniu formuły zaręczyn wręcza parze młodej obrączki, którymi następnie trzykrotnie się wymieniają. Po tych obrzędach wraz z duchownym wchodzą do świątyni, gdzie w obecności pozostałych wiernych kontynuowane są zaślubiny.
💡 Zobacz także: Jak zaplanować ślub za granicą? Podpowiadamy!
Ślub w kościele prawosławnym – przysięga i koronowanie
W dalszej części ceremonii para młoda wraz ze świadkami i kapłanem stają na białej, często niezwykle bogato ozdobionej tkaninie, która ma symbolizować czystość ich intencji. Następnie, odpowiadając na pytania kapłana, składają przysięgę, że wstępują w związek małżeński z własnej, niczym nie przymuszonej woli, deklarując jednocześnie, że nie pozostają w innym związku.
Po kolejnych modlitwach o błogosławieństwo dla pary młodej i trzykrotnym powtórzeniu formuły zaślubin następuje obrzęd koronowania 👑, a więc włożenie na głowy nowożeńców koron (symbol Królestwa Bożego). W rzeczywistości korony są przekazywane świadkom, którzy przez cały obrzęd trzymają je nad głowami pary młodej.
📖 Małżeństwo zostaje zawarte po trzykrotnym wypowiedzeniu przez batiuszkę formuły: Panie, Boże nasz, ukoronuj ich chwałą i dostojeństwem.
💡 Zobacz więcej: O czym pamiętać organizując ślub w plenerze? Podpowiadamy!
Następnie odczytywany jest fragment Ewangelii, odmawiane są kolejne modlitwy, po których małżonkowie otrzymują do wypicia wino z kielicha jako symbol wspólnego losu (podobnie, jak wcześniejsze rytuały, czynność ta jest powtarzana trzykrotnie), a później z przewiązanymi białą chustą dłońmi trzykrotnie okrążają ikonę, wraz ze świadkami, niosącymi nad ich głowami korony.
W ostatniej części ceremonii para młoda staje przed Świętymi Wrotami – w kościele prawosławnym są to drzwi w ścianie, na której zawieszone są ikony. Następuje wówczas pobłogosławienie ikony, którą nowożeńcy otrzymują od rodziców. Później pojawia się chwila na indywidualną modlitwę małżonków.
Po wyjściu z cerkwi para młoda zostaje obsypana przez zebranych gości ryżem lub monetami, co ma przynieść szczęście ich małżeństwu, a także otrzymuje życzenia ślubne.
Ślub w cerkwi prawosławnej – dokumenty
Aby zawrzeć związek małżeński w obrządku prawosławnym, podobnie jak w przypadku ślubu konkordatowego przyszli nowożeńcy muszą dostarczyć do cerkwi odpowiednie dokumenty:
👉 dowody osobiste,
👉 metryki chrztu narzeczonych,
👉 dokumenty z Urzędu Stanu Cywilnego – odpis aktu urodzenia i zaświadczenie o braku jakichkolwiek przeszkód do zawarcia małżeństwa.
Obowiązkiem przyszłej pary młodej jest również wygłoszenie zapowiedzi przedślubnych w swoich parafiach i rozmowa z proboszczem. Zapowiedzi powinny być dostępne przez trzy niedziele, poprzedzające dzień zawarcia małżeństwa.
💡 Zobacz więcej: Jak wygląda wesele na Ukrainie? Te zwyczaje warto znać!
Ślub prawosławny z katoliczką lub katolikiem
Co w przypadku ślubu jednostronnego, kiedy przyszli małżonkowie są innego wyznania? Przede wszystkim, co jest niezwykle istotne, cerkiew pozwala wyłącznie na zawieranie małżeństw między chrześcijanami. W przypadku ślubu katolika z osobą prawosławną, oprócz wyżej wspomnianych dokumentów, przyszły małżonek lub małżonka, niebędąca wyznania prawosławnego musi dostarczyć zgodę biskupa diecezjalnego na zawarcie małżeństwa. Często wiąże się to z wydaniem dyspensy, która umożliwia zawarcie małżeństwa przed prawosławnym duchownym.
Przed ślubem przyszli małżonkowie odbywają również kilka spotkań z batiuszką – księdzem prawosławnym, który przybliża, zwłaszcza osobie innego wyznania, przebieg ceremonii, a także główne założenia wiary prawosławnej.
Prawosławie dopuszcza udzielanie sakramentu małżeństwa wdowcom i w wyjątkowych przypadkach, co odróżnia ten odłam chrześcijaństwa od katolicyzmu, także osobom rozwiedzionym (wymagane jest wówczas błogosławieństwo biskupa, a w samej ceremonii ślubnej oprócz stałym rytuałów, pojawiają się również obrzędy pokutne.
Oceń artykuł!
Marta Mataniak
