Przeszkody małżeńskie w prawie cywilnym i kanonicznym. Sprawdź, z jakich powodów nie można wziąć ślubu!

Zawarcie związku małżeńskiego, czy to w prawie cywilnym, czy kościelnym, to niezwykle ważne wydarzenie, nie tylko dla dwojga ludzi, ale także dla aparatu państwa i struktur kościelnych. Właśnie dlatego istnieją pewne przeszkody małżeńskie, które uniemożliwiają parze stanąć przed ślubnym kobiercem. 👰 🤵

Przeczytaj i oceń!

4.8/5 - (29)

Ślub niesie ze sobą wiele wspaniałych wspomnień, jest również emocjonalnym wydarzeniem. Nie można jednak zapominać o tym, że od momentu powiedzenia “tak” bierzemy na siebie również pewne prawne zobowiązania, na przykład przekazujemy prawa do swojego majątku i dziedziczenia. Istnieje kilka przeszkód małżeńskich, które kategorycznie wykluczają zawarcie związku małżeńskiego. Jedną z nich jest bliskie pokrewieństwo. Jakie jeszcze zapisy wykluczają ślub kościelny czy ślub konkordatowy? Czym jest przeszkoda małżeńska w prawie kanonicznym? Jakie są najważniejsze przeszkody w świetle prawa polskiego? Wyjaśniamy!

Przeszkody małżeńskie: co to jest?

Tym terminem określa się sytuacje, w których niemożliwe jest zawarcie pomiędzy dwoma konkretnymi osobami ważnego związku małżeńskiego. 👰 🤵 W przypadku części przeszkód nie dopuszcza się danej osoby do małżeństwa ogólnie, bez względu na osobę, z którą chce wziąć ślub. Lista przeszkód małżeńskich różni się, w zależności od tego, czy brane jest pod uwagę prawo kanoniczne, czy prawo polskie. Dlaczego warto wiedzieć, co to jest przeszkoda małżeńska? Dzięki temu będziecie w stanie określić, czy jakiekolwiek okoliczności tego rodzaju nie występują w Waszym przypadku. Nie martwcie się, przeszkody małżeńskie w kodeksie prawa kanonicznego oraz cywilnego występują stosunkowo rzadko, a my w dzisiejszym wpisie na naszym blogu przybliżymy Wam ten temat.

Przeszkody małżeńskie w prawie kanonicznym

Osoby, które zdecydowały się na ślub kościelny lub ślub konkordatowy, muszą spełnić wymogi stawiane przez religię chrześcijańską. Oprócz uczęszczania na nauki przedmałżeńskie istotne jest również spisanie protokołu przedślubnego czy danie na zapowiedzi przedślubne. 😉 Jednak, aby do tego doszło, muszą zostać wykluczone wszelkie przeszkody małżeńskie, określone w prawie kanonicznym.

Stwórz Stwórz własną stronę ślubną

💡 Zobacz także: rozwód – co musisz wiedzieć na ten temat? Wyjaśniamy!

Obrączki ślubne Zobacz

Podzielić je można na względne (wiek kobiety między 16 a 18 rokiem życia, choroba psychiczna lub niedorozwój umysłowy, powinowactwo, pokrewieństwo) i bezwzględne (wiek kobiety poniżej 16 lat, całkowite ubezwłasnowolnienie, przysposobienie, bliskie pokrewieństwo). Pierwsze pod pewnymi warunkami umożliwiają zawarcie związku małżeńskiego, drugie – bez względu na wszelkie starania-  przekreślają tę szansę. Poza tym, w prawie kanonicznym wyróżnia się także przeszkody tajne oraz publiczne oraz te, które pochodzą z prawa boskiego lub prawa kościelnego.

Jakie z nich zapisane zostały w Kodeksie Prawa Kanonicznego?

1. Wiek. Kiedy wiek jest przeszkodą małżeńską w Kodeksie Prawa Kanonicznego? W Polsce nie można zawrzeć związku małżeńskiego, jeśli panna młoda nie ukończyła lat 16, a pan młody 18, taki zapis znajduje się również w prawie cywilnym.
2. Bigamia, czyli małżeństwo z więcej niż jedną osobą, jest w Polsce surowo zabroniona. Z tego oczywiście względu sakramentu małżeństwa nie otrzyma nikt, kto ma już męża lub żonę. W przypadku ślubu kościelnego ponownie sakrament można otrzymać dopiero po śmierci jednego z małżonków lub po otrzymaniu rozwodu kościelnego. Bigamia jako przeszkoda małżeńska działa także w prawie cywilnym.   
3. Małżeństwo w religii chrześcijańskiej ma służyć rozmnażaniu, zatem jeśli jedna z osób jest niezdolna do spłodzenia dzieci lub zataiła ten fakt, małżeństwo może stać się nieważne.
4. Ślubu kościelnego nie może wziąć osoba po święceniach kapłańskich i osoba, która publicznie złożyła śluby czystości.
5. Nieważny jest ten ślub, który został zawarty pod przymusem, na przykład ze względu na uprowadzenie.
6. Występek, czyli zadanie śmierci swojemu małżonkowi lub małżonkowi osoby, z którą chcemy wziąć ślub, uniemożliwa zawarcie sakramentu.
7. Osoby spokrewnione i spowinowacone nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego. Dyspensę mogą otrzymać osoby spokrewnione ze sobą w trzecim lub czwartym stopniu.
8. Również pokrewieństwo prawne stanowi przeszkodę małżeńską. Zatem ani rodzic, który zaadoptował dziecko nie może go poślubić, ani nie może tego zrobić rodzeństwo między sobą.
9. Małżeństwo nie jest ważne także pomiędzy osobą ochrzczoną w kościele katolickim lub do niego przyjętą, a osobą nieochrzczoną. Warto jednak zaznaczyć, że od niektórych przeszkód małżeńskich można otrzymać dyspensę. Przykładem może być chociażby wymieniona tutaj przeszkoda różnej religii, ale również przeszkoda święceń czy przeszkoda małżeńska związana z przyzwoitością publiczną.

Względne przeszkody małżeńskie

Jak już wspomnieliśmy, w katolicyzmie przeszkoda małżeńska może mieć charakter względny. Co to oznacza? Względne przeszkody małżeńskie w kościele katolickim to te, które nie dopuszczają do zawarcia sakramentu małżeńskiego pomiędzy dwiema określonymi osobami. 😉 Oznacza to, że w prawdzie generalnie mogą one wziąć ślub, ale nie między sobą, a wyłącznie z innym mężczyzną lub kobietą.

Bezwzględne przeszkody małżeńskie

Bezwzględne przeszkody małżeńskie w religii katolickiej różnią się od przeszkód względnych tym, że dana osoba nie może wziąć ślubu z jakimkolwiek mężczyzną lub kobietą. Innymi słowy: sakrament małżeństwa jest dla niej w danym momencie całkowicie niemożliwy. Przykładem może być tutaj bycie w ważnym i ciągle trwającym związku małżeńskim. Bezwzględną kanoniczną przeszkodą małżeńską jest również bycie księdzem, zakonnikiem lub siostrą zakonną.

Przeszkody małżeńskie w prawie cywilnym

Jakie są podstawowe przeszkody małżeństwie w prawie polskim? Prawo cywilne podobnie jak prawo kościelne zabrania zawarcia związku małżeńskiego w kilku przypadkach. Część z nich pokrywa się z prawem kanonicznym, między innymi bigamia, wiek przyszłych małżonków, pokrewieństwo czy przysposobienie, czyli adopcja. Istnieją jednak jeszcze dwa przypadki, w którym do ślubu może nie dojść. Dotyczą one zdrowia psychicznego przyszłych małżonków. 😉

Ubezwłasnowolnienie – osoba, która została całkowicie ubezwłasnowolniona nie może zawrzeć związku małżeńskiego, ponieważ nie odpowiada za siebie prawnie. Mowa tutaj między innymi o osobach, które na przykład ze względu na niedorozwój umysłowy czy uzależnienie od narkotyków lub alkoholu nie są w stanie świadomie decydować o tym, co się dzieje dookoła nich.

Choroba psychiczna to kolejna niezwykle ważna przeszkoda małżeńska. Żaden ślub, ani kościelny, ani ślub cywilny nie odbędą się, jeśli jedna z osób ma silne zaburzenia psychiczne. Nie jest to jednak przeszkoda bezwzględna. Jeśli osoba chora przejdzie leczenie i wyzdrowieje, zawarcie związku małżeńskiego będzie możliwe.

Podsumowanie tego artykułu

• Czym są przeszkody małżeńskie?

  Przeszkody małżeńskie to okoliczności, które uniemożliwiają danej osobie zawarcie związku małżeńskiego – w ogóle lub z konkretnym człowiekiem. 👰 🤵 Niektóre z nich mogą ustać, pozwalając na wzięcie ślubu. Przeszkody małżeńskie występują zarówno w prawie cywilnym jak i kanonicznym.

• Czy przeszkody małżeńskie różnią się w prawie kanonicznym i cywilnym?

  Dokładna lista przeszkód małżeńskich różni się w zależności od tego, czy planuje się wzięcie ślubu kościelnego lub konkordatowego, czy cywilnego. 😉 Warto jednak zaznaczyć, że część przeszkód małżeńskich występujących w prawie kanonicznym Kościoła Katolickiego oraz w prawie cywilnym się pokrywa. Dotyczy to, między innymi, bigami.

• Co to są bezwzględne i względne przeszkody małżeńskie?

  Względzie i bezwzględne przeszkody małżeńskie wyróżnia się w Kodeksie Kościoła Katolickiego. Przeszkody względne oznaczają, że w przypadku danej osoby możliwe jest wzięcie ślubu, ale nie z daną osobą. Przeszkoda bezwzględna z kolei całkowicie uniemożliwia zawarcie sakramentu małżeństwa, bez względu na to, kto ma być przyszłą żoną/mężem. 😉

• Czy od przeszkód małżeńskich w prawie kanonicznym można otrzymać dyspensę?

  Tak, od niektórych przeszkód małżeńskich, które funkcjonują w prawie kanonicznym możliwe jest uzyskanie dyspensy. 😊 Dotyczy to, między innymi, przeszkody rożnej religii i przeszkody przyzwoitości publicznej.