Ślub jednostronny – wszystko, co musisz o nim wiedzieć. 💒
W Polsce najpopularniejszą formą zawierania małżeństwa jest ślub kościelny katolicki. Jednak coraz częściej zdarza się, że wśród par, które chcą zawrzeć taki związek małżeński, jedna z nich jest niewierząca lub innego wyznania. Czy w takim przypadku mogą one wziąć ślub w Kościele? Tak, mogą! Rozwiązaniem dla takich par jest ślub jednostronny. Jeśli taki przypadek dotyczy i Was, to zanim staniecie na ślubnym kobiercu i powiecie ⛪ sakramentalne „tak”, musicie dopełnić niezbędne kwestie formalne.
Przeczytaj i oceń!
Jeśli decydujecie się na ślub kościelny lub ślub konkordatowy musicie m.in. udać się do księdza, aby wypełnić protokół przedślubny, a także odbyć spotkania w ramach nauk przedmałżeńskich. Pary, które biorą ślub cywilny, w sprawie dopełnienia formalności muszą z kolei udać się do konkretnego Urzędu Stanu Cywilnego i postępować zgodnie z zapisem prawa cywilnego. A jak kwestie prawne wyglądają w przypadku ślubu jednostronnego i co dokładnie oznacza to pojęcie 🤔? Jak zorganizować ślub jednostronny? Kto może wstąpić w tego rodzaju związek małżeński? Jak wygląda ślub jednostronny osoby wierzącej z apostatą, a jak z osobą innego wyznania? Jakie warunki stawia kościół katolicki i jak brzmi instrukcja episkopatu polski, aby wydał pozwolenie na ślub jednostronny? Odpowiedzi na te wszystkie pytania znajdziecie w naszym artykule.
Ślub jednostronny w Kościele Katolickim – co to jest i jakie ma znaczenie?
Tradycyjny ślub kościelny może zostać zawarty, pomiędzy dwiema osobami należącymi do wspólnoty Kościoła katolickiego. Osoba, która przyjęła chrzest, przystąpiła do bierzmowania i odbyła nauki przedmałżeńskie może przystąpić do zawarcie związku małżeńskiego. Czasy się jednak zmieniają. Wraz z rozwojem świata i kultury, religie przenikają się, a w związku z tym, coraz więcej jest par 👩🧔♂️ o różnych wyznaniach i przekonaniach. Władze Kościoła zauważają te zmiany i umożliwiają zawarcie w pełni prawnego małżeństwa pomiędzy katolikiem i przedstawicielem innego wyznania lub niewierzącą. Jeśli Wasza druga połowa nie może wziąć z Wami klasycznego ślubu, a bardzo zależy Wam, aby ceremonia miała miejsce w Kościele, to możecie zawrzeć ślub jednostronny.
Ślub jednostronny – prawo kanoniczne
Ślub jednostronny, inaczej nazywany również małżeństwem mieszanym, to związek między kobietą 👰 a mężczyzną 🤵, którzy np. wyznają różną wiarę lub jedna ze stron jest niewierząca. Prawne zagadnienia związane z kościelnym ślubem jednostronnym reguluje Instrukcja Episkopatu Polski, która wyznacza reguły udzielania tego typu sakramentu.
Od kilku lat możemy obserwować, że par, które decydują się wziąć ślub jednostronny w kościele katolickim, jest coraz więcej. Jednak zawarcia małżeństwa mieszanego związane jest z wieloma formalnościami, których musicie dopilnować przed ślubem.
Kto może wziąć ślub jednostronny?
Ślub jednostronny dotyczy wielu przypadków. Poniżej podajemy przypadki, w których uzyskacie zgodę na zawarcie związku małżeńskiego.
Ślub kościelny jednostronny może zawrzeć:
- osoba, która nie została ochrzczona;
- osoba ochrzczona, lecz wychowywana w innej wierze niż katolicka (sytuacja dotyczy chęci zawarcia małżeństwa przez katolika z osobą wyznania prawosławnego, ewangelikiem, zielonoświątkowcem);
- osoba ochrzczona, lecz wychowywana od najmłodszych lat w środowisku ateistycznym;
- osoba niewierząca lub ateista;
- osoba, która nieformalnie odstąpiła od Kościoła i faktu tego nie da się ukryć;
- osoba trwająca w cenzurach kościelnych [przyp. red. – ekskomunika, interdykt i suspensa];
- osoba ostentacyjnie niepraktykująca
- osoba, która jawnie wystąpiła z Kościoła, czyli dokonała aktu apostazji.
Należy jednak zwrócić uwagę, że udzielenie zgody na zawarcie związku małżeńskiego mieszanego może w niektórych przypadkach być bardziej skomplikowane oraz wymagać więcej formalności i oświadczeń. Są także sytuacje, w których niestety nie otrzymacie zgody na ślub jednostronny. W takim przypadku pozostaje Wam organizacja ślubu cywilnego.
Zawarcie małżeństwa pomiędzy katolikiem a ateistą, apostatą, rozwodnikiem oraz osobą wyznania prawosławnego lub grekokatolickiego to najczęściej poruszane zagadnienia w tym obszarze.
💡Zobacz także: Ślub z obcokrajowcem – stereotypy i formalności
Ślub jednostronny z rozwodnikiem
Czy ślub jednostronny z rozwodnikiem jest możliwy? Niestety, prawo Kościoła katolickiego nie przewiduje takiej możliwości, gdyż jak wiadomo, w wierze katolickiej nie ma takiego pojęcia jak „rozwód kościelny”. Zatem nawet jeśli prawnie państwo polskie uznaje nas za niezamężnych/nieżonatych, w oczach Kościoła 💒 nierozerwalnie i do śmierci związani jesteśmy z osobą, której powiedzieliśmy sakramentalne „tak”.
Dokładny przepis, dotyczący tej sytuacji, zawarty jest w kanonie 1085 KPK i głosi on, że: „nieważnie usiłuje zawrzeć małżeństwo, kto jest związany węzłem poprzedniego małżeństwa, nawet niedopełnionego”.
Jeśli jednak dojdzie do rozwodu kościelnego, czyli unieważnienia małżeństwa, wtedy można wejść ponownie w związek małżeński w Kościele katolickim. Taki proces jest bardzo skomplikowany i dotyczy tylko bardzo wyjątkowych przypadków, a jego postępowanie jest żmudne i czasochłonne.
💡 Zobacz także: Ślub w plenerze – jak go zorganizować, aby nie przepłacić?
Ślub jednostronny z ateistą
Wiele osób wychowanych w wierze katolickiej nie wyobraża sobie zawarcia małżeństwa w innej formie niż ślub kościelny, nawet gdy ich druga połówka jest osobą niewierzącą. I wtedy pojawia się pytanie – czy ślub kościelny z ateistą jest możliwy? Jakie są warunki zawarcia związku małżeńskiego z taką osobą? Czy mogą one wejść w związek małżeński, ale w ramach ślubu jednostronnego i stworzyć małżeństwo mieszane?
Czasy się zmieniają, coraz więcej osób nie wyznaje już tradycyjnych wartości duchowych, które przekazały im rodziny i nie czują się związani z kościołem katolickim. Jeśli ateista pomimo braku wiary, postanowi spełnić marzenie swojej drugiej 💞 połówki o ślubie w kościele, to władze kościoła dają taką możliwość. Ateiści często zgadzają się także wziąć ślub jednostronny ze względu na silne przekonania religijne swojej rodziny.
Ślub jednostronny z apostatą
W przypadku osób, które jawnie wystąpiły z Kościoła katolickiego, czyli dokonały aktu apostazji, wymagane jest potwierdzenie/zobowiązanie, w którym strona niewierząca zapewni, że nie będzie stronie wierzącej utrudniała praktykowania religii, a w momencie przyjścia na świat dzieci 👶 wyrazi zgodę na chrzest i wychowywanie w wierze katolickiej.
👉 „W oparciu o poszanowanie sumienia, urobionego, jak można domniemywać, w dobrej wierze, wymaga się, by wskazane wyżej osoby, przy zawieraniu małżeństwa ze stroną katolicką, zostały poinformowane o zobowiązaniach strony katolickiej i by przyjęły do wiadomości z pełną świadomością treść tych zobowiązań. To świadome przyjęcie treści zobowiązań strony katolickiej do wiadomości przez stronę niekatolicką wydaje się gwarantować, że jest ona gotowa okazać naturalnie obowiązującą tolerancję względem przekonań przyszłego współmałżonka i obowiązków wynikających z tych przekonań. Obydwie strony powinny być pouczone o istotnych celach i przymiotach małżeństwa, jego jedności, czyli wyłączności i nierozerwalności, jak również w wypadku osób ochrzczonych, o sakramentalności małżeństwa. Dla tych rękojmi używa się formularza IV”.
💡 Zobacz także: Nauki przedmałżeńskie – co powinniście o nich wiedzieć?
Ślub jednostronny z osobą innego wyznania
Zawarcie ślubu jednostronnego jest możliwe także z osobą zupełnie innego wyznania. Formalności i przebieg ceremonii jest taki sam, jak na przykład, na ślubie jednostronnym z osobą niewierzącą. 😊 W Polsce najczęściej spotykany jest ślub katolika rzymskiego 💒 z grekokatolikiem i osobą wyznania prawosławnego. Możemy się także spotkać z sytuacją, gdy ślub jednostronny zawierany jest z osobą wyznania luterańskiego oraz anglikańskiego.
Ślub jednostronny z osobą wyznania prawosławnego
Jeśli Wasza ukochana osoba jest wyznania prawosławnego, to takie małżeństwo może zostać zawarte w ramach ślubu jednostronnego 👰🤵 i wymaga tych samych formalności, co ślub np. z ateistą. Elementem łączącym oba wyznania jest możliwość przyjęcia przez obie strony sakramenty komunii świętej podczas mszy, ale pod warunkiem, że osoba wiary prawosławnej przystąpi do spowiedzi w cerkwii.
Ślub z grekokatolikiem
Inaczej wygląda sytuacja, gdy Wasz wybranek lub wybranka nalezą do kościoła grekokatolickiego. Nie ma potrzeby brania ślubu jednostronnego. Możecie pobrać się w formie klasycznej ceremonii 💒 Kościoła katolickiego, ponieważ Kościół grekokatolicki i rzymskokatolicki należą do tak zwanego papieskiego kościoła katolickiego, czyli reprezentują to samo wyznanie i zachowują pełną jedność. Duchowni mogą udzielać wyznawcom obu religii sakramenty w każdym z tych Kościołów.
Ślub kościelny jednostronny – jak wygląda msza i przysięga?
Jak wygląda jednostronny ślub kościelny⛪? Tak naprawdę nie różni się on zbytnio od tradycyjnego ślubu kościelnego. Często uczestnicy mszy nie zdają sobie sprawy, że to ślub mieszany i że nowożeńcy właśnie złożyli sobie różniące się przysięgi.
Ślub jednostronny w Kościele – przebieg
Ślub jednostronny może zostać zawarty w trakcie mszy świętej na kilka sposobów i para młoda 👰🤵 decyduje o jej przebiegu. Ceremonia może zostać odprawiona w zwyczajowym porządku mszy świętej lub może zostać skrócona do zwięzłej uroczystości. W takim przypadku duchowny może przeczytać odpowiedni fragment pisma świętego przed udzieleniem ślubu jednostronnego.
💡Osoba wierząca musi wcześniej dopełnić wszystkich formalności wymaganych przez Kościół, strona niewierząca nie przystępuje zaś do spowiedzi, nie przyjmuje sakramentu komunii świętej oraz nie wykonuje znaku krzyża.
A jak wygląda przebieg uroczystości w czasie zawierania małżeństwa?
Ślub jednostronny – przysięga
Jeśli chodzi o przysięgę małżeńską, to osoba wierząca składa przysięgę przed Bogiem, zatem brzmi dokładnie tak samo, jak podczas tradycyjnego ślubu kościelnego czy ślubu konkordatowego. Przysięga strony niewierzącej zbliżona jest do przysięgi, którą wygłasza się w Urzędzie Stanu Cywilnego i nie zawiera żadnych odniesień do wiary czy Boga. Katolicka przysięga małżeńska zakończona słowami: „Tak mi dopomóż Panie Boże Wszechmogący w Trójcy Jedyny i Wszyscy Święci”, które w tej sytuacji wypowiada tylko strona wierząca.
💡 Zobacz także: Dekoracje ślubne – znajdź wymarzony styl i najlepszą firmę!
Ślub jednostronny – formalności potrzebne do zawarcia małżeństwa
Każda osoba, która planuje wziąć ślub ma obowiązek wypełnienia wszelkich formalności ✍️. Aby mogło dojść do ślubu jednostronnego, młodzi muszą uzyskać dyspensę. Co to oznacza? Osoba niewierząca ma obowiązek podpisać dokument, w którym poświadczy, że nie będzie utrudniała drugiej połówce praktykowania wiary i pozwoli na wychowanie dzieci w wierze katolickiej. W kolejnym kroku dokumenty trafiają do biskupa, który wyrazi zgodę i udzieli dyspensy lub też tego nie zrobi.
👉 Aby mogło dojść do ślubu jednostronnego, młodzi muszą uzyskać dyspensę.
Biskup nie może udzielić zezwolenia, dopóki nie zostaną spełnione następujące warunki określone w Kodeksie prawa kanonicznego:
- „strona katolicka powinna oświadczyć, że jest gotowa odsunąć od siebie niebezpieczeństwo utraty wiary, jak również złożyć szczere przyrzeczenie, że uczyni wszystko, co w jej mocy, aby wszystkie dzieci zostały ochrzczone i wychowane w Kościele katolickim„
- „druga strona winna być powiadomiona w odpowiednim czasie o składanych przyrzeczeniach strony katolickiej, tak aby rzeczywiście była świadoma treści przyrzeczenia i obowiązku strony katolickiej”;
- „obydwie strony powinny być pouczone o celach oraz istotnych przymiotach małżeństwa, których nie może wykluczać żadna ze stron”.
Zgodnie z zapisami, osoba niewierząca lub innego wyznania musi potwierdzić gotowość do tolerancyjnego współżycia małżeńskiego, zgodnego z wyznaniem katolika.
💡 W przypadku zawierania małżeństw jednostronnych, tylko osoba wyznania katolickiego musi uczestniczyć w naukach przedmałżeńskich, dostarczyć świadectwo ukończenia katechezy. Ponadto osoba będąca praktykującym katolikiem musi złożyć akt chrztu, zaświadczenie o bierzmowaniu oraz zaświadczenie o przystąpieniu do spowiedzi.
Jakie problemy można napotkać w trakcie organizacji ślubu jednostronnego?
Udzielenie zgody na zawarcie ślubu jednostronnego nie jest dla biskupa obligatoryjne i największą przeszkodą w trakcie jego organizacji będzie po prostu brak udzielenia zezwolenia na taką ceremonię. Biskup ma pełne prawo do odmówienia udzielenia zezwolenia.
Na pewno spotkacie się z brakiem zgody w przypadku chęci zawarcie związku małżeńskiego w kościele z rozwodnikiem. Odmowa może także nastąpić, jeśli nie dopełnicie wszystkich wymaganych formalności, dlatego dobrze się przygotujcie i złóżcie wymagane dokumenty i oświadczenia.
Unieważnienie ślubu jednostronnego – czy jest możliwe?
Ślub jednostronny ma z punktu widzenia prawa kanonicznego taką samą moc prawną jak ślub między dwiema osobami wyznania katolickiego. Zgodnie z zapisami prawa kanonicznego, nawet małżeństwo mieszane podlega temu prawu oraz prawu bożemu.
Prawo kanoniczne Kościoła Katolickiego nie przewiduje „rozwodu kościelnego” ani „unieważnienia ślubu”, ale można się starać o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Dlatego też stwierdzenie nieważności małżeństwa jest możliwe także w przypadku ślubu jednostronnego, a osoba niewierząca ma prawo zaskarżyć ważność sakramentu. Jednak cały proces jest bardzo skomplikowany i dotyczy tylko kilku przypadków. Działa on na takich samych prawach i zasadach jak w przypadku małżeństwa dwóch katolików. Sprawę rozstrzyga sąd kościelny.
Mamy nadzieję, że nasz artykuł pomoże Wam w łatwiejszym przebrnięciu przez wszelkie formalności i zawarcie związku małżeńskiego w kościele podczas wymarzonej ceremonii będzie możliwe. Najważniejsze, abyście oboje byli zgodni co do formy Waszego ślubu i aby każdy złożył przysięgę małżeńską w zgodzie ze swoimi przekonaniami.
Oceń artykuł!
Patrycja Guzik
